نحله و اجرت المثل چیست؟

چنانچه که مرد اقدام به ارائه دادخواست طلاق به دادگاه نماید و این دادخواست به سبب سوء رفتار و یا تخلف زن از وظایف همسری نباشد تبعاتی برای ایشان دارد از قبیل شرط تنصیف و یا همان تا نصف اموالی که مرد می بایست به همسر خود پرداخت نماید و همچنین اجرت امثل ایام زوجیت و یا نحله.که نحله به معنی عطا کردن و بخشیدن بلاعوض می باشد. لذا نحله بخششی از طرف زوج است که در مقابل آن عوضی نمی باشد که در زمان طلاق شایسته است، به زوجه پرداخت شود.
نحله در صورتی به زوجه تعلق میگیرد که شرایط تعلق اجرت المثل ایام زوجیت فراهم نباشد. یعنی همانطور که قبلا گفته شد،تعلق نحله مثل تعلق اجرت المثل مشروط به تقاضای مرد برای طلاق است و تقاضای مرد نباید ناشی از تخلف زن از وظایف همسری باشد و همچنین به هر دلیل امکان تعیین و تعلق اجرت المثل نباشد (مثل این که زن قصد تبرع و فعالیت رایگان داشته) نوبت به نحله می رسد و نسبت به تعیین نحله اقدام می شود. بنابراین نمی توان هم اجرت المثل گرفت و هم درخواست پرداخت نحله کرد.
مطابق قانون پرداخت اجرت المثل و نحله جزء حقوق زنان در زمان طلاق است که با شرایطی خاص به زن تعلق می گیرد.مانند اگر زن کارهای خانه را انجام دهد و زوج بنا بر دلایلی بخواهد وی را طلاق دهد به زوجه اجرت المثل تعلق می گیرد.
تعریف اجرت المثل : اجرت به اجرت المسمی و اجرت المثل تقسیم می شود.،اجرت المسمی همان است که از آن نام برده شده و توافق طرفین بر پرداخت آن بوده و میزان آن مشخص گردیده .اجرت المثل از دو واژهی اجرت و مثل تشکیل شده است. به معنای اینکه اجرت یک عمل در واقع و در مقایسه با نمونههای مشابه به چه میزان است. برای نمونه هنگامی که گفته میشود اجرت المثل آهنگری و ساختن یک درب آهنی چقدر است؟ منظور اجرتی است که در واقع باید در ازای ساختن درب آهنی، مشابه درب آهنی موجود پرداخت گردد. همچنین اجرت المثل سکونت در یک خانه به معنای مبلغی است که باید در سکونت در خانهای مشابه خانه مورد نظر پرداخت شود.
در بسیاری از معاملات چون اجاره، مضاربه، مساقات، جعاله، وکالت در نکاح و... پرداخت اجرت المثل به شخصی که بر انجام کاری مأمور شده، امری معمول می باشد. از این تعریف معلوم می شود که اجرت المثل دارای تعریف عام است و این قابلیت را دارد که در انواع معاملات نقش داشته باشد.
مواد حقوقی مربوط به اجرت المثل
مفاد مواد 265 و 336 و 337قانون مدنی در رابطه با اجرت المثل است. از عوامل مؤثر در الزام یا عدم الزام به پرداخت اجرت المثل قصد تبرع یا عدم تبرع شخص عامل است. بدین جهت در آخر ماده 336 قانون مدنی بیان شده: «... مگر اینکه معلوم شود قصد تبرع داشته است». داشتن قصد تبرع امری است خلاف اصل که باید اثبات شود. (کاتوزیان، 1374 ج1 و 2، ص 162 )بدین ترتیب مطابق این ماده اگر یکی از دو همسر در زمان نکاح خدمتی برای دیگری انجام دهد و قراین نشان دهد که مقصود وی احسان و یاری یا اثبات علاقه به همسر بوده، پس از تیرگی این رابطه، همسر خدمتگزار نمی تواند از دیگری دستمزد بخواهد. بنابراین با فرض عدم تبرعی بودن کار در منزل، قرینه ای بر تبرعی بودن حاصل نشده است.
شرایط تعلق نحله :
همانگونه که قبلا گفته شد ،تعلق نحله مثل تعلق اجرت المثل مشروط به تقاضای مرد برای طلاق است و همچنین تقاضای مرد نباید ناشی از تخلف زن از وظایف همسری یا سوءاخلاق و رفتار وی باشد و همچنین در زمانی که شرایط تعلق اجرت المثل ایام زوجیت فراهم نباشد.